Onroerend erfgoed

Visie

• De N-VA vindt het uitwerken van een lokale beleidsvisie of een lokaal beleidsplan over het lokaal onroerend erfgoedbeleid prioritair.
• De N-VA wil dat de gemeente een actief beleid ontwikkelt met betrekking tot ontsluiting en publiekswerking van hun onroerend erfgoed. Een deelname aan de Open Monumentendag kan al heel wat deuren openen.
• De N-VA streeft ernaar dat de gemeente ook een actief beleid voert voor leegstaande monumenten. Heel wat panden met een beschermd statuut zijn verwaarloosd en leegstaand. Mogelijkheden voor de gemeente:
  • €gebruik maken van eigen politionele bevoegdheid en een PV van verwaarlozing opstellen;
  • hogere taks op leegstand heffen indien het over een beschermd monument gaat;
  • in ernstige gevallen, onteigening van algemeen nut.
     
• Momenteel neemt de Vlaamse overheid een centrale rol op bij het inventariseren, onderzoeken, beschermen, beheren, handhaven en ontsluiten van het onroerend erfgoed, terwijl de gemeenten een eerder volgende rol opnemen. Het nieuwe onroerenderfgoeddecreet, waarschijnlijk operationeel vanaf 2013, vormt een uitgelezen kans om het subsidiariteitsbeginsel binnen het beleidsveld onroerend erfgoed ruimer in te vullen.
• Het ontwikkelen van een erfgoedreflex op gemeentelijk niveau – dicht bij de burger – biedt de kans om het draagvlak inzake onroerend erfgoed te verbreden.
• Een door de Vlaamse Overheid erkende ‘onroerend erfgoedgemeente’ zal een verregaande bevoegdheid krijgen voor wat betreft het beheer van beschermd en geïnventariseerd erfgoed. Een erkende ‘onroerend erfgoedgemeente’ zal bijvoorbeeld adviezen en toelatingen betreffende al dan niet beschermd onroerend erfgoed kunnen verlenen.
• De mogelijkheid om eigen beheerstaken m.b.t. het onroerend erfgoed van de gemeente op te nemen, is ingeschreven in het nieuwe decreet. De N-VA is er voorstander van dat de gemeenten zo veel mogelijk een erkenning als onroerend erfgoedgemeente nastreven.
  • De erkenning gebeurt vrijwillig, op initiatief van de gemeente en op basis van duidelijke criteria die opgemaakt zijn en bewaakt worden door de Vlaamse overheid. Deze criteria dienen als leidraad om de mogelijkheid van gemeenten om deze beheerstaken op te nemen af te toetsen. Zo moet de gemeente over een duidelijke beleidsvisie beschikken en gekwalificeerd personeel inschakelen om de opgenomen doelstellingen te bereiken.
  • Bij erkenning als onroerend erfgoedgemeente, kan de gemeente het grootste deel van het vergunningenbeleid in eigen handen nemen.
     
• De N-VA vindt het belangrijk dat de gemeente beschikt over één of meer gekwalificeerde personeelsleden om het lokaal erfgoedbeleid mee vorm te geven en de beslissingen over stedenbouwkundige vergunningsaanvragen m.b.t. al dan niet lokaal onroerend erfgoed van het schepencollege voor te bereiden. Dit moet prioritair gebeuren binnen het huidige contingent van beschikbare personeelsleden. Het is niet de bedoeling om het bestuurlijk personeelsapparaat te gaan verzwaren. Zo zijn er voorbeelden waarbij een ambtenaar van de dienst Ruimtelijke Ordening zich in de materie van onroerend erfgoed inwerkt.
•  Ondanks een veelheid aan verschillende raden is de N-VA voorstander van het oprichten van een Erfgoedcommissie of Erfgoedraad. Deze raad kan eventueel als onderdeel van de Gecoro of een andere bestaande raad. Deze commissie of adviesraad kan samengesteld zijn uit vertegenwoordigers van het gemeentebestuur en de administratie, deskundigen, vertegenwoordigers uit het middenveld, …
• Een dergelijke commissie biedt een meerwaarde in
  • sturen en adviseren van het erfgoedbeleid van de gemeente;
  • medewerking verlenen aan het opbouwen van een geïntegreerde visie betreffende het onroerend erfgoed (uitbreidbaar met roerend en immaterieel erfgoed);
  • het definiëren en uitwerken van bepaalde lokaal belangrijke thema’s in het plaatselijk erfgoed;
  • het verlenen van deskundige en gemotiveerde adviezen ten behoeve van het college van burgemeester en schepenen, inzake het gemeentelijke beheer van het plaatselijk erfgoed;
     
• De N-VA gaat voor doordachte financiële stimuli voor lokaal waardevol niet beschermd erfgoed. Voor onderhouds- of restauratiewerken van lokaal waardevol niet beschermd erfgoed (selectie uit de inventaris) kunnen onderhouds- of restauratiepremiesystemen uitgewerkt worden.
   

Programmapunten

• Voor onderhouds- of restauratiewerken van lokaal waardevol niet beschermd erfgoed (selectie uit de inventaris) kunnen onderhouds- of restauratiepremies gevraagd worden.
• Binnen de gemeentediensten kan een dienst monumentenzorg worden opgezet. Veelal wordt dit binnen ruimtelijke ordening of cultuur geplaatst.
• De gemeente ontwikkelt een actief beleid met betrekking tot ontsluiting en publiekswerking van hun onroerend erfgoed. Voorbeelden: deelname aan Open Monumentendag, openwervendag en andere erfgoedevenementen, ondersteunen publicaties rond lokaal erfgoed, ondersteunen initiatieven rond onroerend erfgoed door scholen, verenigingen en vrijwilligers, open werven: betrekken van bevolking bij restauratieprojecten en archeologisch onderzoek
• Een goede ontsluiting van archeologische opgravingen; vb eigen website, blog, twitter, online films, opendeurdagen met uitleg en demonstratie, schoolbezoeken
• archeologisch erfgoed als meerwaarde voor imago, betrokkenheid bevolking bij eigen erfgoed
• Archeologie als meerwaarde voor leefomgeving: ruime aandacht voor informeren burger